Home » Voor werknemers » Ziekte, verlof en rechten

Ziekte, verlof en rechten

Ziek worden of verlof opnemen roept vaak vragen op. Heb je recht op loondoorbetaling? Welke verlofregelingen bestaan er? En wat als je werkgever moeilijk doet over je verlofaanvraag of ziekteverzuim? Veel werknemers zijn onvoldoende op de hoogte van hun rechten, terwijl werkgevers zich niet altijd aan de regels houden. Een verkeerde inschatting kan je geld kosten of zelfs je baan beïnvloeden.

Hier lees je wat je moet weten over ziekte, verlof en je rechten als werknemer.

Ziekteverzuim en loondoorbetaling

Als je ziek wordt, heb je in Nederland recht op doorbetaling van je loon. De exacte regels hangen af van je contract, cao en werkgever.

  • je werkgever moet in de eerste twee jaar minimaal 70 procent van je loon doorbetalen. In het eerste jaar mag dit niet onder het minimumloon zakken
  • sommige werkgevers hanteren wachtdagen, waardoor je de eerste ziektedag(en) geen loon krijgt. Dit moet in de cao of arbeidsovereenkomst staan
  • bij langdurige ziekte moet je meewerken aan re-integratie. Dit betekent dat je samen met de werkgever en de bedrijfsarts kijkt naar passend werk. Weiger je dit zonder geldige reden, dan kan je loon worden stopgezet

Veelvoorkomende problemen bij ziekte

  • een werkgever mag niet zomaar stoppen met loondoorbetaling. Dit mag alleen bij fraude of als je weigert mee te werken aan re-integratie
  • sommige werkgevers zetten werknemers onder druk om door te werken terwijl ze ziek zijn. Dit is niet toegestaan
  • een werkgever is verplicht een bedrijfsarts in te schakelen. Als je twijfelt aan het oordeel, kun je een second opinion aanvragen
  • een werkgever mag je niet ontslaan omdat je ziek bent. In de eerste twee jaar geldt ontslagbescherming

Verlofsoorten en je rechten

Nederland kent verschillende verlofregelingen. Sommige zijn doorbetaald, andere niet.

  • bij een fulltime contract heb je recht op minimaal 20 vakantiedagen per jaar
  • calamiteitenverlof is bedoeld voor onvoorziene situaties, zoals een sterfgeval of een spoedreparatie thuis. Dit is meestal doorbetaald
  • kortdurend zorgverlof geeft je de mogelijkheid om voor een ziek familielid te zorgen. Dit is deels doorbetaald
  • langdurend zorgverlof is onbetaald en kan oplopen tot zes keer het aantal werkuren per week
  • ouderschapsverlof is in totaal 26 weken, waarvan sinds 2022 negen weken deels doorbetaald
  • onbetaald verlof moet in overleg met de werkgever worden afgesproken, tenzij anders bepaald in de cao

Wat te doen bij een conflict over ziekte of verlof

Soms weigert een werkgever mee te werken. Dit kun je doen:

  1. vraag schriftelijk om uitleg en laat je werkgever onderbouwen waarom iets wordt geweigerd
  2. controleer je contract en cao om te zien of je rechten correct worden toegepast
  3. bij een conflict over ziekte kun je het UWV inschakelen voor een deskundigenoordeel
  4. als je werkgever onterecht verlof weigert, vraag dan om een officiële onderbouwing en zoek juridisch advies als dat nodig is

Meer weten

De Rijksoverheid en het UWV bieden uitgebreide informatie over ziekte en verlof. Twijfel je of je werkgever zich aan de regels houdt? Laat je contract of cao checken door een expert.